كشور ما دارای منابع غنی انرژی بوده و عدم توجه به ارزش واقعی انرژی باعث شده تا الگوی مصرف اسرافی در كشور رايج شود. به طوری كشورهای اروپايی می‌باشد. از اين رو نياز است تا با نظارت دقيق بر مقررات ملی ساختمان، فرهنگ مصرف درست در كشور غالب شود.
بخش مسكن در حدود 40% انرژی مصرفی كشور را به خود اختصاص می‌دهد اين در حالی است كه اكثر قريب به اتفاق ساختمانهای كشور فاقد ضوابط فنی شناخته شده برای جلوگيری از هدر رفتن انرژی سرمايی يا گرمايی هستند. با وجود اينکه شدت مصرف انرژی به ازای هر مترمربع در كشور 2 تا 3 برابر استانداردهای جهانی است، شرايط آسايشی حرارتی در داخل ساختمان‌ها محقق نشده است. بنابراين از سياست‌ها و اولويت‌های دولت كاهش انرژی مصرفی در بخش ساختمن و مسكن است.
هدف از اجرای مميزی انرژی در ساختمان، تشخيص نقاط ضعف و قوت ساختمان از بعد مصرف انرژی و ارائه فرصت‌های صرفه‌جويی مناسب جهت کمک به مصرف بهينه انرژی در ساختمان است.
بخش مميزی انرژی ساختمان شرکت مبنا با هدف فعاليت منسجم و ايجاد ساختاری نو در اين عرصه فعاليت خود را آغاز نموده و با تعهد به هدف متعال پيشرفت و آبادانی کشور و با تکيه بر سابقه انجام فعاليت مميزی انرژی در بخش صنعت و آگاهی کامل نسبت به نقاط ضعف و قوت روش‌های متداول انجام مميزی انرژی در دنيا، به تکميل، تجهيز و تهيه استانداردهای موجود در اين زمينه پرداخته است و به عنوان يکی از اولين پروژههای خود اقدام به انجام پروژه "تدوين روش استاندارد اندازه‌گيری عملکرد انرژی ساختمان" برای سازمان بهينه‌سازی مصرف سوخت نموده است.
توزيع انرژی مصرفی در کشور
مطابق برآوردهای انجام شده، كل انرژی مصرفی كشور در سال 1371 بيش از 12 ميليارد دلار بوده است. در سال 1381 اين مقدار بالغ بر 20 ميليارد دلار شده و پيش‌بينی می‌شود كه چنانچه روند مصرف انرژی به همين گونه ادامه يابد، در سال 1396 ميزان مصرف انرژی در كشور با ميزان توليد آن برابر شده و لذا ديگر توانی برای صادرات انرژی وجود نداشته باشد.
مصرف‌كنندگان عمده انرژی در كشورمان عبارتند از:
- بخش صنعت 26.4%
- بخش حمل و نقل 27.7%
- بخش مسكن 32.8%
- بخش تجاري 8.2%
- بخش كشاورزي 4.4%
- ساير مصرف‌كنندگان 0.4%
همانطور که از نمودار 1 ديده می‌شود بيشترين سهم مصرف انرژی در كشور متعلق به بخش مسكن است. اگر مصارف تجاری، جزئی از مصارف ساختمانی در نظر گرفته شوند (مانند بخش مسكن)، در اين صورت بيش از 40% كل انرژی مصرفی در كشور به اين بخش اختصاص داشت و اين در حالی است كه بيشترين يارانه انرژی نيز متعلق به مصرف انرژی در بخش ساختمان است (نمودار 2). | 
نمودار 1- توزيع انرژی مصرفی در بخش‌های مختلف كشور |
نمودار 2- يارانه انرژی در كشور (سال 1378) | مقايسه مصرف سرانه انرژی در يك خانواده ايرانی با مقدار متناظر آن در كشورهای توسعه‌يافته، گويای فاصله زياد بين اين دو مقدار است و اين واقعيت، تجديدنظر اصولی در سياست‌های مصرف‌انرژی در بخش ساختمان را ضروری می‌سازد. گرچه به دليل پايين بودن بهای انرژی در كشور، هزينه گزافی از مصرف بالای انرژی بر صاحبان آنها تحميل نمی‌گردد، اما با در نظر گرفتن اين موضوع كه يارانه اين انرژی از سوی دولت پرداخت می‌شود، به راحتی می‌توان دريافت كه صرفه‌جويی در مصرف انرژی از ديد كلان و ملی، چه فوايدی به همراه خواهد داشت. بنابراين يك راه عمده صرفه‌جويی در مصرف انرژی در سطح ملی، بهينه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها است. |
لزوم بهسازی مصرف انرژی در بخش ساختمان
فوايد بهينه‌سازی مصرف سوخت (انرژی) در بخش ساختمان را می‌توان در چهار بخش زير خلاصه نمود:
- كمك به اقتصاد خانواده
- افزايش رفاه نسبی در نتيجه مصرف صحيح انرژی
- كمك به اقتصاد ملی
- كاهش مصرف سوخت و در نتيجه كاهش آلودگی‌های ناشی از آن
با توجه به ضرورت بهينه‌سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان، هيأت دولت در سال 1370 در مبحث 19 مقررات ملی ساختمان ،اجرای اصول بهينه‌سازی مصرف انرژی را الزامی نمود. متأسفانه بدليل عدم نظارت صحيح بر اجرای اين قانون، همچنان بحث مصرف انرژی در ساختمان‌ها مسكوت مانده است.
مطابق مبحث 19 مقررات ملی ساختمان، مناطق مختلف كشور از نظر مصرف انرژی در ساختمان به سه بخش كلی مناطق با نياز به مصرف انرژی زياد، مناطق با نياز به مصرف انرژی متوسط و مناطق با نياز به مصرف انرژی كم تقسيم‌بندی شده‌اند و شهر تهران بدليل شرايط خاص آن بصورت جداگانه بررسی شده است. با توجه به شرايط اقليمی هركدام از بخش‌های فوق، الگوی مصرف انرژی و در نتيجه نياز به مصرف انرژی آنها نيز متفاوت خواهد بود. بنابراين سطوح صرفه‌جويی و بهينه‌سازی نيز در هر كدام از اين مناطق، متفاوت از ميزان معادل در مناطق ديگر است.
برای تعيين الگوی صحيح مصرف و دستيابی به شرايط، قوانين و استانداردهای لازم در بهينه‌سازی مصرف انرژی در بخش ساختمان- مانند هر صنعت ديگر- نيازمند بهره‌گيری از ابزار و روش‌های مناسب هستيم. مميزی انرژی به عنوان ابزاری توانمند در شناخت نقاط قوت و ضعف و تعيين راهكارهای بهينه جهت نيل به هدف مورد نظر (بهينه‌سازی مصرف انرژی) مطرح است.
نكته قابل توجه ديگر آن است كه مميزی انرژی در دو سطح خرد و كلان مطرح است. در نخستين سطح، هدف تعيين شدت مصرف انرژی و فاصله آن با مقدار ايده‌آل متناظر در يك ساختمان خاص و ارائه فرصت‌های صرفه‌جويی انرژی و نزديك‌شدن به حالت ايده‌آل می‌باشد. در حاليكه در سطح كلان، هدف تدوين و ارائه سياست‌های صرفه‌جويی انرژی است. البته برای حركت در سطح كلان، لازم است كه مميزی انرژی در تعداد زيادی ساختمان صورت گيرد تا از اين راه بتوان نتايج به كل صنعت ساختمان تعميم داد.
English
